Τετάρτη 2 Μαΐου 2018

Η κριτική και η Δημοκρατία

Η ελεύθερη έκφραση της γνώμης είναι βασικό συστατικό της Δημοκρατίας. Οι πολίτες μπορούν και οφείλουν να ασκούν κριτική στους θεσμούς και στα κακώς κείμενα, τόσο στην πατρίδα τους, όσο και σε άλλες χώρες.

Ακόμα περισσότερο, αυτή την υποχρέωση την έχουν οι δημοσιογράφοι και οι καλλιτέχνες, διότι διαθέτουν τα γλωσσικά και τα εκφραστικά εργαλεία. Κάθε λαός περιμένει από τους δημοσιογράφους να ψάχνουν την αλήθεια, από τους καλλιτέχνες να την παρουσιάζουν με τον δικό τους τρόπο και από τους δημοκρατικούς θεσμούς να εγγυώνται την προστασία τους.

Στη δημοκρατική μας Ευρώπη πιστεύουμε ότι οι δολοφονίες δημοσιογράφων συμβαίνουν κάπου αλλού: στη Λατινική Αμερική των εξαφανισμένων (desaparecidos), στην Τουρκία των φυλακισμένων, στις αραβικές χώρες όπου ακόμα και οι μπλόγκερ κινδυνεύουν.
Τον περασμένο Σεπτέμβρη, στην Ινδία δολοφονήθηκε η Γκάουρι Λανκές (Gauri Lankesh),* επειδή ασκούσε κριτική στην ινδουιστική ακροδεξιά και στο σύστημα των καστών. Προτού δολοφονηθεί, η δημοσιογράφος είχε δεχτεί απειλές κατά της ζωής της.
http://www.dnaindia.com/india/report-gauri-lankesh-murder-reports-of-arresting-prime-accused-false-says-sit-2587936
Η διάσημη συγγραφέας και ακτιβίστρια Αρουντάτι Ρόι δέχεται απειλές εδώ και χρόνια για τα άρθρα και τις ομιλίες της. Η ινδική άρχουσα τάξη δεν ανέχεται ταραξίες που αμφισβητούν τα προνόμιά της. Ένας υπουργός έχει αποκαλέσει τους δημοσιογράφους που δεν κάθονται στα αβγά τους "presstitudes" (πόρνες του Τύπου).

Να, όμως, που τον περασμένο Οκτώβριο στην ευρωπαϊκή Μάλτα, η ερευνήτρια δημοσιογράφος Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία σκοτώθηκε όταν ανατινάχτηκε το αυτοκίνητό της. Η Ντάφνι ερευνούσε την ανάμειξη της κυβέρνησης Μουσκάτ και των επικεφαλής του δικαστικού και του αστυνομικού σώματος της Μάλτας στα περίφημα Panama Papers.**
EPA / THE MALTA INDEPENDENT- AP Photo / Rene Rossignaud
Όπως έγραψε ο γιος της σε ανάρτησή του, "Ναι, εδώ βρισκόμαστε: σε ένα μαφιόζικο κράτος όπου μπορείς πλέον να αλλάξεις το φύλο στην ταυτότητά σου (ευτυχώς, Θεέ μου!), αλλά θα ανατιναχτείς σε χίλια κομμάτια επειδή ασκείς τις βασικές ελευθερίες σου".
Πάντως, μετά τις αντιδράσεις, ο πρωθυπουργός επικήρυξε τους δολοφόνους...

Τον Φεβρουάριο, η ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς GUE/NGL καθιέρωσε βραβείο*** με το όνομα της Γκαλιζία -ύστερα από πρόταση του ευρωβουλευτή Στ.Κούλογλου- για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος (όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά ο όρος whisle blower).
Οι μάρτυρες αυτοί προστατεύονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στη χώρα μας, όμως, πολιτικοί που ίσως εμπλέκονται στο σκάνδαλο Novartis, τους αποκαλούν κουκουλοφόρους και χαφιέδες και τους απειλούν ή τους μηνύουν, με τη συνεργασία "πρόθυμων" γραφιάδων.

Τον ίδιο μήνα, στην επίσης ευρωπαϊκή Σλοβακία, δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ ο 27χρονος δημοσιογράφος Γιαν Κούτσιακ και η σύντροφός του Μαρτίνα Κουσνίροβα, επειδή εκείνος ερευνούσε τις σχέσεις του ιταλικού οργανωμένου εγκλήματος με μέλη της σλοβάκικης κυβέρνησης.**** Παρόλο που ο  πρωθυπουργός Φίτσο έδειχνε την... αγάπη του  προς τους δημοσιογράφους με φράσεις όπως "αντισλοβακικές βρόμικες πόρνες", "γλοιώδη φίδια" κ.λπ, έσπευσε να προσφέρει ένα εκατομμύριο ευρώ σε όποιον έδινε πληροφορίες για τους δολοφόνους.

Και στις τρεις δολοφονίες βλέπουμε ότι οι κυβερνήσεις, που έβριζαν πριν τους "ενοχλητικούς" δημοσιογράφους, επικήρυξαν τους δολοφόνους, πιεζόμενοι από τις λαϊκές αντιδράσεις.
Εκτός, όμως από τη μπρουτάλ μορφή λογοκρισίας, έχουμε και την πιο σοφιστικέ αυτολογοκρισία. Όταν δηλαδή ο ίδιος ο άνθρωπος δεν λέει αυτό που σκέφτεται, επειδή φοβάται για την υπόληψη ή την καριέρα του.

Αυτή την πίεση ασκεί το Ισραήλ, βαφτίζοντας όποιον επικρίνει την εγκληματική του πολιτική στη Γάζα, "αντισημίτη", και ταυτίζοντάς τον με τους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Τον τελευταίο καιρό μάλιστα, κατηγορεί ως τέτοιους, καλλιτέχνες οι οποίοι σε όλη τους τη σταδιοδρομία αγωνίζονται εναντίον του φασισμού.
Έτσι, δυο σκίτσα του δικού μας Μιχάλη Κουντούρη, που έχει επανειλημμένα βραβευτεί διεθνώς για την αντιφασιστική του στάση, προκάλεσαν το μένος του δημοσιογράφου Δημήτρη Ψαρρά και της ισραηλινής πρεσβείας:




Λίγες μέρες μετά, εβραϊκές οργανώσεις προσπάθησαν να ακυρώσουν την αναγόρευση του σκηνοθέτη Κεν Λόουτς σε επίτιμο διδάκτορα του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών (ULB), επιστρατεύοντας πανεπιστημιακούς, όπως τον κεφαλονίτη Λάμπρο Κουλουμπαρίτση, αλλά και τον βέλγο πρωθυπουργό Σαρλ Μισέλ!*****


Το Ισραήλ αποκαλεί τον Λόουτς -που είναι ίσως ο πιο ανθρωπιστής σκηνοθέτης που γέννησε ποτέ ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος- "αντισημίτη και αρνητή του Ολοκαυτώματος", επειδή ασκεί κριτική στην πολιτική εναντίον των Παλαιστινίων. Είναι απλώς εξωφρενικό!

Παραδόξως, το Ισραήλ μέχρι στιγμής δεν έχει αντιδράσει με την ίδια σφοδρότητα στην απόφαση της ισραηλινής ηθοποιού Νάταλι Πόρτμαν να μην παραλάβει βραβείο (και 1.000.000 δολάρια), διαμαρτυρόμενη για τους φόνους άμαχων Παλαιστινίων στη μεθόριο με τη Γάζα.******
Η αντίδραση της Πόρτμαν δεν συνδέεται άμεσα με το πολιτιστικό μποϊκοτάζ που κάνουν διάφοροι καλλιτέχνες αντιδρώντας στην πολιτική του Ισραήλ, όπως ο Ρότζερ Γουότερς των Pink Floyd, οι Manic Street Preachers ή η νεοζηλανδή τραγουδίστρια Λορντ.

Στις μέρες μας, η Δημοκρατία είναι και πάλι είδος εν ανεπαρκεία, ενώ η άσκηση κριτικής στα διάφορα καθεστώτα ποτέ δεν έπαψε να είναι επικίνδυνη. Ίσως φταίει η έπαρση των ανθρώπων που αποκτούν εξουσία. Πάντως, εκείνοι που τολμούν να τους κρίνουν δεν θα εκλείψουν ποτέ.

--------------------------
Πηγές
* "Η δολοφονία μιας ασυμβίβαστης δημοσιογράφου http://www.efsyn.gr/arthro/i-dolofonia-mias-asymvivastis-dimosiografoy
 ** "Τιμώρησαν την ελευθερία του λόγου και του Τύπου" http://www.efsyn.gr/arthro/timorisan-tin-eleytheria-toy-logoy-kai-toy-typoy
*** "Οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, οι δημοσιογράφοι, η προστασία τους, το Ευρωκοινοβούλιο κι ένα βραβείο... " http://www.efsyn.gr/arthro/oi-martyres-dimosioy-symferontos-oi-dimosiografoi-i-prostasia-toys-eyrokoinovoylio-ki-ena
**** "Υπόθεση Γιαν Κούτσιακ" https://www.huffingtonpost.gr/entry/epothese-yian-koetsiak-e-steyere-dolofonia-enos-demosioyrafoe-yia-na-men-apokalepsei-epothese-diafthoras-ste-slovakia_gr_5a968bc0e4b07dffeb6e0a5e
***** "Στο στόχαστρο ο Κεν Λόουτς" https://left.gr/news/sto-stohastro-o-ken-looyts-gia-tin-ypostirixi-toy-stoys-palaistinioys
****** "Γιατί η Νάταλι Πόρτμαν αρνείται να παραλάβει βραβείο από τη γενέτειρά της, το Ισραήλ"
https://www.newsbeast.gr/lifestyle/arthro/3521300/giati-i-natali-portman-arnite-vravio-apo-ti-genetira-tis-to-israil

Δεν υπάρχουν σχόλια: